Co się dzieje z ubezpieczeniem OC przy sprzedaży lub kupnie auta?

Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych UFG i PBUK, w razie sprzedaży pojazdu na jego nabywcę przechodzą prawa i obowiązki wynikające z polisy OC zawartej przez jego poprzedniego właściciela. Po sfinalizowaniu transakcji do obowiązków należy zbywcy poinformowanie ubezpieczyciela o sprzedaży samochodu. Trzeba to zrobić w terminie 14 dni od daty podpisania umowy, bowiem zaniechanie tego obowiązku może skutkować wznowieniem umowy na kolejny rok.

Przejęta przez nabywcę umowa ubezpieczenia OC ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta (nie jest też automatycznie przedłużana), chyba że nabywca pojazdu wypowie ją wcześniej na piśmie, o czym poniżej. Trzeba mieć jednak świadomość, że ubezpieczyciel ma prawo do rekalkulacji składki dla osoby, na którą przeszły prawa i obowiązki wynikające z umowy ubezpieczenia, co może skutkować koniecznością dopłaty.

Z opłatami za przejęte ubezpieczenie OC wiąże się dwie ważne reguły:

  • nabywca pojazdu ponosi odpowiedzialność za zapłatę składki należnej za okres od dnia, w którym nastąpiło przeniesienie na niego prawa własności tego pojazdu – przeważnie dotyczy to uregulowania rat, które przypadają po dacie zakupu pojazdu,
  • zbywca pojazdu ponosi odpowiedzialność za zapłatę składki należnej za okres do dnia, w którym sprzedał samochód oraz dodatkowo (solidarnie z nabywcą) za składkę należną za okres do dnia powiadomienia zakładu ubezpieczeń o fakcie przeniesienia prawa własności pojazdu, dlatego też zbywca powinien niezwłocznie po zbyciu pojazdu poinformować o tym fakcie zakład ubezpieczeń, aby uwolnić się od ewentualnych zobowiązań do zapłaty składki (rat składki przypadających po zbyciu pojazdu), kiedy już przestał być właścicielem pojazdu.

Nowy właściciel samochodu w dowolnym momencie może zrezygnować z dotychczasowego ubezpieczenia OC. W tym przypadku wystarczy zawrzeć umowę z innym towarzystwem i złożyć stosowne wypowiedzenie rezygnując z dotychczasowej polisy (wzór dokumentu można pobrać ze strony Rzecznika Finansowego: http://rf.gov.pl/tekst.php?kategoria=serwis-prawny&kategoria2=wzory-pism). W takiej sytuacji zbywcy należy się zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia w ciągu 14 dni od daty wypowiedzenia umowy (bez względu na ewentualne szkody).

Czy mogę zrezygnować z OC i przejść do innej firmy? Jak to zrobić?

Tak, nic nie stoi na przeszkodzie, aby zrezygnować z posiadanego OC samochodu. Odkąd w 2012 roku wprowadzono zmiany do ustawy o ubezpieczeniach komunikacyjnych, wypowiedzenie umowy ubezpieczenia stało się łatwiejsze, wyraźnie została też oddalona groźba wpadnięcia w tzw. pułapkę podwójnego ubezpieczenia (sytuacja, w której posiadacz pojazdu objęty jest ochroną ubezpieczeniową na podstawie dwóch lub więcej umów obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w tym samym czasie). Trzeba tylko pamiętać, że nie wystarczy podpisanie nowej umowy OC z innym towarzystwem. Konieczne jest wypowiedzenie dotychczasowej umowy poprzez przesłanie do towarzystwa ubezpieczeniowego stosownego dokumentu.

Poniżej kilka możliwych scenariuszy (wzory przydatnych pism znajdują się na stronie Rzecznika Finansowego pod adresem: http://rf.gov.pl/tekst.php?kategoria=serwis-prawny&kategoria2=wzory-pism):

Gdy umowa wygasa…

Jeśli okres aktualnego ubezpieczenia OC dobiega końca i chcesz zmienić towarzystwo, musisz złożyć pisemne wypowiedzenie najpóźniej na jeden dzień przed zakończeniem umowy. W przeciwnym razie polisa zostanie automatycznie przedłużona na następny okres ubezpieczeniowy. Wypowiadając umowę należy się upewnić, że zawarta w innym towarzystwie polisa OC jest już ważna, bowiem zarejestrowany pojazd nie może pozostawać bez ubezpieczenia.

Gdy umowa przedłużyła się automatycznie…

Nawet jeśli nie zdążyłeś wypowiedzieć umowy OC i została ona automatycznie przedłużona, ciągle możesz zmienić towarzystwo ubezpieczeniowe. Wystarczy, że wykupisz inną polisę i złożysz stosowne wypowiedzenie związane z posiadaniem podwójnego ubezpieczenia. Trzeba tylko pamiętać, że w ten sposób wypowiedzieć można jedynie umowę przedłużoną automatycznie, a dotychczasowy ubezpieczyciel pobierze opłatę jedynie za okres, w którym faktycznie korzystaliśmy z ochrony ubezpieczenia. Za niewykorzystany okres ubezpieczenie otrzymasz natomiast zwrot pieniędzy.

Gdy pojazd został skradziony, zezłomowany lub wyrejestrowany…

Z chwilą wyrejestrowania samochodu wygasa obowiązek posiadania ubezpieczenia OC. Oznacza to, że gdy pojazd został skradziony, przekazany do złomowania lub zarejestrowany za granicą możesz zrezygnować z obowiązującej umowy ubezpieczenia. Procedura wypowiedzenia jest podobna jak w poprzednich sytuacjach, należy dostarczyć do ubezpieczyciela wypowiedzenie oraz niezbędne dokumenty poświadczające wyrejestrowanie pojazdu.

Gdy zakupu dokonano w kanale direct…

Umowę zawartą w systemie direct, czyli przez telefon lub internet, można dodatkowo wypowiedzieć w terminie 30 dni od dnia jej podpisania, ponieważ wynika to z zasad zawierania transakcji na odległość. Jednak rezygnując z takiej umowy musisz się liczyć z kosztami ubezpieczenia za okres, w którym faktycznie z niego korzystałeś.

Gdy OC otrzymano wraz z kupionym samochodem…

Z polisy OC otrzymanej od poprzedniego właściciela pojazdu można zrezygnować w każdym momencie umowy. Gdy upewnisz się, że ochrona nowo zakupionej polisy zaczęła już działać, wystarczy dopełnić formalności dostarczając do dawnego ubezpieczyciela stosowne wypowiedzenie.

Kupiłem auta bez OC. Co dalej?

Zakup pojazdu bez ważnego ubezpieczenia OC to „czarny scenariusz”, który na szczęście zdarza się bardzo rzadko. Niemniej jednak kierowca, który znalazł się w takiej sytuacji nie jest na straconej pozycji. Wystarczy tego samego dnia, w którym kupiliśmy pojazd znaleźć odpowiednią dla siebie polisę i zawrzeć umowę z ubezpieczycielem. Po zakupie polisy można śmiało korzystać z samochodu. Nie ma się również co martwić o nieprzyjemności związane z wcześniej nieopłaconymi składkami. Odpowiedzialność za okres, w którym pojazd pozostawał nieubezpieczony, spoczywa na poprzednim właścicielu.

Czy OC jest ważne mimo niezapłaconej raty?

Każdy właściciel pojazdu mechanicznego jest zobowiązany do posiadania aktualnego ubezpieczenia OC. Taka polisa zazwyczaj zawierana jest na 12 miesięcy. Jednak całej składki nie trzeba płacić od razu, często kierowcy korzystają z możliwości rozłożenia płatności za OC na raty. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się w momencie zawarcia umowy i opłacenia składki ubezpieczeniowej lub jej pierwszej raty.

W myśl ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych nieopłacenie drugiej lub kolejnej raty składki w terminie nie może skutkować zawieszeniem czy ustaniem odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń. Nie jest to również wystarczający powód do rozwiązania umowy ubezpieczenia. Oznacza to, że nawet jeśli kierowca spóźni się z wpłatą kolejnej raty za OC, ubezpieczyciel nadal będzie odpowiadał za spowodowane przez niego szkody.

Trzeba jednak pamiętać o dwóch bardzo istotnych sankcjach za brak terminowej płatności raty OC. Po pierwsze, ubezpieczyciel wystosuje roszczenie o zapłatę zaległej należności wraz z odsetkami za okres spóźnienia. Może także przekazać windykację do firm specjalizujących się w ściąganiu należności oraz umieścić informację o zaległości np. w Krajowym Rejestrze Dłużników. Po drugie, przez nieopłacenie rat w terminie umowa OC nie przedłuży się automatycznie na kolejny okres. Oznacza to, że jeśli kierowca w porę nie kupi nowej polisy, to pojazd będzie nieubezpieczony, co wiąże się z karą za brak OC.

Jak sprawdzić ubezpieczenie sprawcy wypadku?

Wzywanie policji do małej stłuczki nie jest konieczne, ponieważ sam możesz sprawdzić, czy sprawca wypadku ma ważne ubezpieczenie. Dzięki udostępnionej przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny bazie danych, sprawdzenie ubezpieczenia OC zajmie Ci kilka minut. Wchodząc na stronę internetową UFG możesz sprawdzić, czy i gdzie właściciel danego pojazdu ma wykupione OC. Wystarczy wpisać numer rejestracyjny lub VIN auta, którego polisą jesteś zainteresowany, a w przeciągu kilku sekund otrzymasz bezpłatny dostęp do danych o jej ważności. Udostępniana informacja dotyczy tylko wybranego dnia zapytania.

Sprawdzenia ubezpieczenia OC dokonasz pod tym linkiem.

Chcę kupić używany pojazd – jak sprawdzić OC?

Przed zakupem używanego auta kierowcy często zastanawiają się, czy warto i jak sprawdzić OC poprzedniego właściciela. Aby uniknąć kłopotów i wysokich kar, warto upewnić się, czy sprzedający na pewno miał ważne ubezpieczenie. W tym celu również skorzystać można z bazy na stronie UFG. Wystarczy wpisać numer rejestracyjny i w kilka chwil można się przekonać, czy dany samochód, motocykl, autobus a nawet ciągnik, posiada ważna polisę.

Jak wysokie są kary za nieposiadania ubezpieczenia OC?

Za brak polisy OC grożą surowe kary finansowe. Wysokość opłaty karnej za brak OC komunikacyjnego w przypadku samochodu osobowego w 2020 roku może sięgnąć nawet 5200 zł! Pamiętaj też, że OC chroni sprawcę wypadku lub kolizji od ponoszenia kosztów finansowych związanych z naprawieniem wyrządzonej szkody – ww. kwoty kar to nic przy konieczności zwrotu odszkodowania za wypadek spowodowany pojazdem bez polisy OC. Rekordzista musi oddać 1,5 mln złotych!

Co z ubezpieczeniem OC przy zmianie właściciela samochodu?

W momencie nabycia samochodu „przechodzą” na nas zarówno prawa, jak i obowiązki sprzedającego. Oznacza to, że kupującego obowiązuje umowa ubezpieczenia, która była zawarta przez poprzedniego właściciela auta. Z polisy OC otrzymanej wraz z pojazdem nabywca może korzystać do końca okresu, na który została zawarta. Istnieje również możliwość zrezygnowania z dotychczasowego ubezpieczenia, jednak nowy właściciel powinien tego dokonać przed upływem 30 dni od dnia zakupienia pojazdu. Jeżeli tego nie zrobi, będzie użytkował dotychczasową polisę aż do momentu jej wygaśnięcia.

Chociaż samo przeniesienie ubezpieczenia OC na nowego właściciela odbywa się automatycznie, to sprzedający auto musi pisemnie poinformować ubezpieczyciela o zmianie właściciela pojazdu. W tym celu przedstawia wniosek o przepisanie ubezpieczenia OC towarzystwu ubezpieczeniowemu, które kontaktuje się z nabywcą.

Wzór przepisania ubezpieczenia OC na siebie powinien uwzględniać również załączenie umowy kupna-sprzedaży pojazdu. Bardzo ważna jest data sprzedaży auta, która określa, od kiedy za szkody wyrządzone autem odpowiada nowy właściciel.

Sprzedający pojazd ma 14 dni od daty zawarcia umowy kupna-sprzedaży na przepisanie polisy OC, czyli poinformowanie ubezpieczyciela o zbyciu pojazdu. Dzięki takiej informacji, towarzystwo ubezpieczeniowe nie wznowi automatycznie polisy po jej zakończeniu.

Kupujący ma również 14 dni na zgłoszenie się do zakładu ubezpieczeniowego w celu podpisania stosownych dokumentów.

O ile przeniesienie ubezpieczenia OC jest bezpłatne, to towarzystwo ubezpieczeniowe ma prawo dokonać rekalkulacji składki. Jeżeli kupujący zdecyduje się korzystać z polisy OC poprzedniego właściciela, zakład ubezpieczeniowy zechce na nowo przeliczyć składkę ubezpieczeniową na podstawie danych przekazanych przez nabywcę auta.

O tym, czy składka po rekalkulacji będzie wyższa, czy niższa niż poprzedniego właściciela, zadecydują różne czynniki, takie jak: wiek, okres posiadania prawa jazdy czy zniżki za bezszkodową jazdę kupującego.